เฮ! บริษัทดังนำร่องทำงาน 4 วัน เงินเดือนเท่าเดิม

แนวคิดการทำงานสัปดาห์ละ 4 วันกำลังกลายเป็นหัวข้อที่ได้รับความสนใจอย่างกว้างขวางทั่วโลก โดยมีบริษัทชั้นนำหลายแห่งเริ่มนำร่องนโยบายนี้อย่างจริงจัง โมเดลดังกล่าวไม่เพียงแต่เป็นการเปลี่ยนแปลงตารางเวลา แต่ยังสะท้อนถึงการปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ครั้งสำคัญเกี่ยวกับประสิทธิภาพการทำงานและคุณภาพชีวิตของพนักงาน

• การทำงาน 4 วันต่อสัปดาห์โดยได้รับเงินเดือนเต็มจำนวนกำลังกลายเป็นเทรนด์ระดับโลกที่ได้รับการพิสูจน์แล้วว่ามีประสิทธิภาพ
• โครงการทดลองครั้งใหญ่ในสหราชอาณาจักรพบว่าพนักงานมีภาวะหมดไฟลดลงถึง 64% และมีความสมดุลในชีวิตการทำงานดีขึ้น
• บริษัทกว่า 92% ที่เข้าร่วมการทดลองเลือกที่จะใช้นโยบายนี้ต่อไป ซึ่งบ่งชี้ถึงผลลัพธ์ที่น่าพึงพอใจทั้งสำหรับพนักงานและองค์กร
• แนวคิดนี้ท้าทายวัฒนธรรมการทำงานแบบ 9 โมงเช้าถึง 5 โมงเย็น 5 วันต่อสัปดาห์ที่ใช้กันมานานกว่าศตวรรษ
• ผลสำรวจในประเทศไทยชี้ให้เห็นถึงความต้องการที่สูงของพนักงานในการทดลองรูปแบบการทำงานที่ยืดหยุ่นนี้

ท่ามกลางกระแสการเปลี่ยนแปลงของโลกการทำงาน มีข่าวที่สร้างความหวังให้แก่พนักงานจำนวนมาก นั่นคือข่าวที่ว่า เฮ! บริษัทดังนำร่องทำงาน 4 วัน เงินเดือนเท่าเดิม ซึ่งไม่ใช่แค่เรื่องเล่า แต่เป็นความจริงที่เกิดขึ้นแล้วในหลายประเทศทั่วโลก แนวคิดนี้คือการลดจำนวนวันทำงานลงเหลือ 4 วันต่อสัปดาห์ โดยที่พนักงานยังคงได้รับค่าตอบแทนและสวัสดิการครบถ้วน 100% โมเดลนี้กำลังท้าทายความเชื่อดั้งเดิมที่ว่าชั่วโมงการทำงานที่ยาวนานเท่ากับประสิทธิภาพที่สูงขึ้น และกำลังจุดประกายให้เกิดการทบทวนวัฒนธรรมองค์กรครั้งใหญ่ เพื่อมุ่งสู่การสร้างสมดุลระหว่างชีวิตการทำงานและชีวิตส่วนตัว หรือที่เรียกว่า work-life balance ที่ดีขึ้นอย่างยั่งยืน

ภาพรวมของเทรนด์การทำงานยุคใหม่

โลกการทำงานในปัจจุบันกำลังเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญ แนวคิดเรื่องการทำงาน 4 วันต่อสัปดาห์ได้กลายเป็นหนึ่งในเทรนด์ที่น่าจับตามองมากที่สุด การเปลี่ยนแปลงนี้ได้รับแรงผลักดันจากความต้องการของพนักงานรุ่นใหม่ที่ให้ความสำคัญกับ work-life balance มากขึ้น รวมถึงผลการวิจัยและโครงการทดลองจำนวนมากที่ชี้ให้เห็นถึงประโยชน์ของรูปแบบการทำงานที่ยืดหยุ่นนี้ ทั้งต่อตัวพนักงานและองค์กรเอง

แนวคิดนี้ไม่ใช่เรื่องใหม่ทั้งหมด แต่ได้รับความสนใจเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา โดยเฉพาะอย่างยิ่งหลังจากการแพร่ระบาดของโควิด-19 ที่บังคับให้องค์กรทั่วโลกต้องปรับตัวสู่วิธีการทำงานที่ยืดหยุ่นกว่าเดิม ประสบการณ์จากการทำงานทางไกล (Remote Work) และการทำงานแบบผสมผสาน (Hybrid Work) ได้พิสูจน์ให้เห็นแล้วว่าประสิทธิภาพการทำงานไม่ได้ผูกติดอยู่กับสถานที่หรือจำนวนชั่วโมงที่พนักงานต้องปรากฏตัวในออฟฟิศเสมอไป สิ่งนี้ได้เปิดประตูสู่การทดลองรูปแบบการทำงานใหม่ๆ ที่มุ่งเน้นผลลัพธ์มากกว่าเวลาที่ใช้ไป

สหราชอาณาจักรกลายเป็นผู้นำในการขับเคลื่อนเทรนด์นี้อย่างเป็นรูปธรรม ผ่านโครงการทดลองขนาดใหญ่ที่แสดงให้เห็นถึงผลลัพธ์เชิงบวกอย่างชัดเจน ทำให้บริษัทจำนวนมากตัดสินใจนำนโยบายทำงาน 4 วันมาปรับใช้เป็นการถาวร สิ่งนี้ได้สร้างแรงกระเพื่อมไปยังประเทศอื่นๆ ทั่วโลก และทำให้การทำงาน 4 วัน ไม่ใช่เพียงแค่แนวคิดในฝันอีกต่อไป แต่เป็นทางเลือกที่เป็นไปได้จริงและมีประสิทธิภาพสำหรับองค์กรยุคใหม่ที่ต้องการดึงดูดและรักษาบุคลากรที่มีคุณภาพ

เจาะลึกโครงการนำร่องที่ใหญ่ที่สุดในโลก

ความสำเร็จของแนวคิดการทำงาน 4 วันต่อสัปดาห์ไม่ได้เกิดขึ้นจากคำกล่าวอ้างลอยๆ แต่มีรากฐานมาจากการทดลองและการเก็บข้อมูลอย่างเป็นระบบ โดยโครงการที่โดดเด่นและได้รับการยอมรับมากที่สุดคือโครงการทดลองในสหราชอาณาจักร ซึ่งถือเป็นการทดลองที่ใหญ่ที่สุดในโลกเกี่ยวกับโมเดลการทำงานนี้

เบื้องหลังและขนาดของโครงการทดลอง

โครงการนำร่องนี้เกิดขึ้นในสหราชอาณาจักร โดยมีบริษัทเข้าร่วมถึง 61 แห่ง ครอบคลุมอุตสาหกรรมหลากหลายประเภท ตั้งแต่ธุรกิจด้านการตลาด, โฆษณา, ประชาสัมพันธ์, เทคโนโลยี ไปจนถึงองค์กรการกุศล การทดลองดำเนินเป็นระยะเวลา 6 เดือน ตั้งแต่เดือนมิถุนายนถึงธันวาคมของปีที่ผ่านมา โดยพนักงานของบริษัทเหล่านี้ได้ลดชั่วโมงการทำงานลงโดยเฉลี่ยเหลือ 34 ชั่วโมงต่อสัปดาห์ หรือเทียบเท่ากับการทำงาน 4 วัน โดยยังคงได้รับเงินเดือนและสวัสดิการเต็ม 100%

เป้าหมายหลักของโครงการคือการศึกษาผลกระทบของการลดชั่วโมงการทำงานต่อประสิทธิภาพขององค์กร, ความเป็นอยู่ที่ดีของพนักงาน, และผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและสังคมในวงกว้าง โครงการนี้ได้รับการออกแบบและวิเคราะห์โดยนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยชั้นนำ ทำให้ข้อมูลที่ได้มีความน่าเชื่อถือและสามารถนำไปอ้างอิงเพื่อการตัดสินใจเชิงนโยบายได้

ผลลัพธ์เชิงบวกที่น่าทึ่ง

ผลลัพธ์ที่ได้จากการทดลองนั้นน่าทึ่งและเป็นไปในทิศทางบวกอย่างชัดเจน ข้อมูลที่เก็บรวบรวมได้แสดงให้เห็นถึงประโยชน์ในหลายมิติ:

• สุขภาพจิตและความเป็นอยู่ที่ดีของพนักงาน: หนึ่งในผลลัพธ์ที่สำคัญที่สุดคือ ภาวะหมดไฟ (burnout) ของพนักงานลดลงอย่างมีนัยสำคัญถึง 64% พนักงานรายงานว่ามีความเครียดลดลง รู้สึกมีความสุขกับงานมากขึ้น และสามารถสร้างสมดุลระหว่างชีวิตการทำงานและชีวิตส่วนตัวได้ดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัด
• การรักษาพนักงาน: อัตราการลาออกของพนักงานในบริษัทที่เข้าร่วมโครงการลดลงอย่างมาก ซึ่งช่วยให้บริษัทสามารถรักษาบุคลากรที่มีความสามารถไว้ได้และลดต้นทุนที่เกี่ยวข้องกับการสรรหาและฝึกอบรมพนักงานใหม่
• ประสิทธิภาพและรายได้ขององค์กร: แม้จะลดชั่วโมงการทำงานลง แต่ประสิทธิภาพโดยรวมขององค์กรไม่ได้ลดลง ในทางกลับกัน บริษัทส่วนใหญ่ยังคงรักษาระดับรายได้ไว้ได้ หรือบางแห่งมีรายได้เพิ่มขึ้นด้วยซ้ำ สิ่งนี้บ่งชี้ว่าพนักงานสามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพและมุ่งเน้นมากขึ้นในช่วงเวลาที่สั้นลง

เหตุผลที่บริษัทส่วนใหญ่เลือกเดินหน้าต่อ

จากผลลัพธ์ที่ยอดเยี่ยมดังกล่าว จึงไม่น่าแปลกใจที่เมื่อสิ้นสุดโครงการทดลอง บริษัทที่เข้าร่วมถึง 92% ตัดสินใจที่จะดำเนินนโยบายทำงาน 4 วันต่อไป ในจำนวนนี้ มีถึง 18 บริษัทที่ประกาศเปลี่ยนแปลงนโยบายเป็นการถาวรทันที ความสำเร็จนี้ได้ส่งผลให้ปัจจุบันมีบริษัทในสหราชอาณาจักรกว่า 200 แห่งที่นำนโยบายนี้มาใช้แบบถาวรแล้ว

เหตุผลหลักที่องค์กรเหล่านี้เลือกเดินหน้าต่อคือ พวกเขาค้นพบว่าการมอบวันหยุดเพิ่มให้พนักงาน 1 วัน ไม่ได้ทำให้งานเสีย แต่กลับสร้างผลดีในระยะยาว ทั้งในแง่ของขวัญและกำลังใจของพนักงาน, การดึงดูดผู้สมัครที่มีคุณภาพ, และการสร้างภาพลักษณ์ขององค์กรที่ทันสมัยและใส่ใจในคุณภาพชีวิตของบุคลากร

โมเดลการทำงาน 4 วัน คืออะไร?

การทำงาน 4 วันต่อสัปดาห์ไม่ใช่เพียงแค่การลดวันทำงานลง 1 วัน แต่เป็นแนวคิดที่ตั้งอยู่บนหลักการของการเพิ่มประสิทธิภาพและปรับเปลี่ยนวิธีการทำงานเพื่อให้ได้ผลลัพธ์เท่าเดิมหรือดีกว่าเดิมในเวลาที่น้อยลง

หลักการสำคัญ: 100-80-100

หัวใจของโมเดลการทำงาน 4 วัน สรุปได้ด้วยหลักการ “100-80-100” ซึ่งหมายถึง:

• 100% Pay: พนักงานได้รับเงินเดือนและค่าตอบแทนเต็ม 100% เท่าเดิม
• 80% Time: พนักงานทำงานเพียง 80% ของเวลาทำงานปกติ (เช่น 4 วัน จาก 5 วัน หรือ 32 ชั่วโมง จาก 40 ชั่วโมง)
• 100% Productivity: องค์กรคาดหวังให้พนักงานสร้างผลงานหรือประสิทธิภาพได้ 100% เท่าเดิม

หลักการนี้เน้นย้ำว่าเป้าหมายไม่ใช่การทำงานน้อยลง แต่คือการทำงานอย่างชาญฉลาด (Work Smarter, Not Harder) องค์กรและพนักงานจะต้องร่วมมือกันปรับปรุงกระบวนการทำงาน ลดการประชุมที่ไม่จำเป็น ใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วย และมุ่งเน้นไปที่ผลลัพธ์ของงานเป็นสำคัญ เพื่อให้สามารถบรรลุเป้าหมายได้ภายในเวลาที่กำหนด

ถึงเวลาทบทวนวัฒนธรรมการทำงานแบบดั้งเดิม

แนวคิดนี้ยังเป็นการตั้งคำถามต่อวัฒนธรรมการทำงานแบบดั้งเดิมที่ยึดติดกับชั่วโมงการทำงานแบบ 9 โมงเช้าถึง 5 โมงเย็น, 5 วันต่อสัปดาห์ ซึ่งเป็นมาตรฐานที่ถูกสร้างขึ้นมานานกว่าหนึ่งศตวรรษตั้งแต่ยุคปฏิวัติอุตสาหกรรม ผู้เชี่ยวชาญหลายคนมองว่ารูปแบบดังกล่าวอาจไม่เหมาะสมกับลักษณะของงานในยุคดิจิทัลอีกต่อไป

โจ ไรล์ ผู้อำนวยการองค์กร 4 Day Week Foundation ชี้ว่า “รูปแบบงานแบบ 9 โมงเช้าถึง 5 โมงเย็น 5 วันต่อสัปดาห์นั้นเป็นวิธีการทำงานที่เกิดขึ้นมากว่า 100 ปีแล้ว และไม่เหมาะกับยุคสมัยใหม่อีกต่อไป จึงมีความจำเป็นต้องเปลี่ยนแปลง”

การเปลี่ยนแปลงไปสู่การทำงาน 4 วันจึงเป็นการยอมรับว่า “เวลา” ที่ใช้ในที่ทำงานไม่ใช่ตัวชี้วัดประสิทธิภาพที่ดีที่สุดเสมอไป แต่ “ผลลัพธ์” และ “คุณภาพของงาน” คือสิ่งที่สำคัญกว่า การให้ความยืดหยุ่นและเวลาพักผ่อนที่มากขึ้นแก่พนักงาน สามารถนำไปสู่ความคิดสร้างสรรค์ แรงจูงใจ และความทุ่มเทที่สูงขึ้น ซึ่งท้ายที่สุดแล้วจะส่งผลดีต่อองค์กรโดยรวม

เปรียบเทียบรูปแบบการทำงาน 5 วัน และ 4 วัน

เพื่อให้เห็นภาพความแตกต่างและประโยชน์ของโมเดลการทำงาน 4 วันได้ชัดเจนยิ่งขึ้น สามารถเปรียบเทียบกับรูปแบบการทำงาน 5 วันแบบดั้งเดิมได้ในมิติต่างๆ ดังตารางต่อไปนี้

มุมมองและอนาคตในบริบทของประเทศไทย

ในขณะที่เทรนด์การทำงาน 4 วันกำลังเติบโตอย่างรวดเร็วในต่างประเทศ คำถามที่น่าสนใจคือแนวคิดนี้มีโอกาสที่จะเกิดขึ้นและประสบความสำเร็จในประเทศไทยได้มากน้อยเพียงใด

เสียงเรียกร้องจากพนักงานไทย

ข้อมูลจากการสำรวจในประเทศไทยชี้ให้เห็นถึงความต้องการที่ชัดเจนจากฝั่งพนักงาน โดยพบว่า พนักงานชาวไทยถึง 95% ต้องการที่จะทดลองทำงาน 4 วันต่อสัปดาห์ ตัวเลขนี้สะท้อนให้เห็นว่าปัญหา work-life balance และความเหนื่อยล้าจากการทำงานเป็นประเด็นสำคัญที่คนทำงานในไทยกำลังเผชิญ และมองว่าการลดวันทำงานเป็นทางออกที่น่าสนใจ

ความต้องการนี้สอดคล้องกับแนวโน้มของคนรุ่นใหม่ โดยเฉพาะกลุ่ม Gen Z และ Millennials ที่ให้ความสำคัญกับความยืดหยุ่นและคุณภาพชีวิตนอกเหนือจากเรื่องค่าตอบแทนเพียงอย่างเดียว องค์กรที่สามารถตอบสนองต่อความต้องการนี้ได้ย่อมมีความได้เปรียบในการแข่งขันเพื่อแย่งชิงบุคลากรที่มีคุณภาพในตลาดแรงงาน

ความท้าทายและโอกาสสำหรับองค์กร

อย่างไรก็ตาม การนำนโยบายทำงาน 4 วันมาปรับใช้ในประเทศไทยยังคงมีความท้าทายอยู่หลายประการ เช่น วัฒนธรรมองค์กรแบบดั้งเดิมที่ยังคงยึดติดกับการทำงานหนักและชั่วโมงการทำงานที่ยาวนาน, ความกังวลของผู้บริหารเกี่ยวกับประสิทธิภาพที่อาจลดลง, และความซับซ้อนในการปรับเปลี่ยนโครงสร้างการทำงานในบางอุตสาหกรรมที่ต้องมีการบริการลูกค้าตลอด 5-7 วันต่อสัปดาห์

ถึงกระนั้น ความท้าทายเหล่านี้ก็มาพร้อมกับโอกาสมหาศาล องค์กรที่กล้าที่จะเป็นผู้นำในการเปลี่ยนแปลงและนำร่องนโยบายนี้ จะไม่เพียงแต่สร้างสภาพแวดล้อมการทำงานที่ดีขึ้นและลดอัตราการลาออก แต่ยังสามารถสร้างแบรนด์นายจ้าง (Employer Branding) ที่แข็งแกร่ง ดึงดูดคนรุ่นใหม่ที่มีศักยภาพ และอาจค้นพบวิธีการทำงานใหม่ๆ ที่มีประสิทธิภาพมากกว่าเดิม ซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อการเติบโตของธุรกิจในระยะยาว

แม้ว่าปัจจุบันจะยังไม่มีข้อมูลที่ชัดเจนว่ามีบริษัทในประเทศไทยเริ่มโครงการนำร่องขนาดใหญ่เหมือนในสหราชอาณาจักรแล้วหรือไม่ แต่จากความต้องการของพนักงานและผลสำเร็จที่พิสูจน์แล้วในระดับโลก จึงมีความเป็นไปได้สูงที่แนวคิดนี้จะกลายเป็นบรรทัดฐานใหม่ของการทำงานในประเทศไทยในอีกไม่กี่ปีข้างหน้า

บทสรุปและทิศทางในอนาคต

ข่าว เฮ! บริษัทดังนำร่องทำงาน 4 วัน เงินเดือนเท่าเดิม ไม่ใช่แค่พาดหัวข่าวที่น่าตื่นเต้น แต่เป็นสัญญาณของการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ในโลกแห่งการทำงาน จากผลการทดลองในสหราชอาณาจักรและอีกหลายประเทศทั่วโลก ได้พิสูจน์แล้วว่าการลดวันทำงานลงโดยยังคงค่าจ้างเท่าเดิมนั้นสามารถสร้างประโยชน์ได้อย่างมหาศาล ทั้งการเพิ่มความสุข, ลดภาวะหมดไฟของพนักงาน, และยังคงรักษาหรือแม้กระทั่งเพิ่มประสิทธิภาพขององค์กรได้

โมเดลนี้กำลังท้าทายกรอบความคิดเดิมๆ และบังคับให้องค์กรต้องหันมาให้ความสำคัญกับ “ผลลัพธ์” มากกว่า “เวลา” ที่ใช้ไป การทำงานอย่างชาญฉลาดและมีประสิทธิภาพกำลังจะเข้ามาแทนที่วัฒนธรรมการทำงานหนักที่ยาวนาน สำหรับประเทศไทย แม้จะยังอยู่ในช่วงเริ่มต้น แต่ด้วยความต้องการที่สูงจากพนักงาน ก็เป็นที่คาดการณ์ได้ว่าเทรนด์นี้จะเข้ามามีบทบาทสำคัญและกำหนดทิศทางของตลาดแรงงานในอนาคตอันใกล้นี้อย่างแน่นอน องค์กรที่พร้อมปรับตัวและเปิดรับการเปลี่ยนแปลงจะเป็นผู้ที่สามารถคว้าโอกาสและก้าวไปข้างหน้าได้อย่างยั่งยืน