จากผลวิจัยของ ILO แรงงานคนไทยกว่า 44% เสี่ยงตกงาน

ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ประเด็นเรื่องความมั่นคงทางอาชีพกลายเป็นหัวข้อที่ได้รับความสนใจอย่างกว้างขวาง โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อมีข้อมูลที่ระบุว่า จากผลวิจัยของ ILO แรงงานคนไทยกว่า 44% เสี่ยงตกงาน ตัวเลขดังกล่าวสร้างความกังวลและกระตุ้นให้เกิดการถกเถียงถึงอนาคตของตลาดแรงงานไทย อย่างไรก็ตาม การทำความเข้าใจสถานการณ์ที่แท้จริงจำเป็นต้องอาศัยการตรวจสอบข้อมูลจากแหล่งที่เป็นทางการและวิเคราะห์ปัจจัยแวดล้อมอย่างรอบด้าน เพื่อให้ได้ภาพที่ชัดเจนและปราศจากความคลาดเคลื่อน

สรุปประเด็นสำคัญเกี่ยวกับความเสี่ยงในตลาดแรงงานไทย

• จากการตรวจสอบข้อมูลอย่างเป็นทางการ ไม่พบรายงานจากองค์การแรงงานระหว่างประเทศ (ILO) ที่ระบุว่าแรงงานไทย 44% มีความเสี่ยงที่จะตกงานโดยตรง
• สถานการณ์ตลาดแรงงานไทยในปัจจุบันมีอัตราการว่างงานอยู่ในระดับต่ำมาก โดยข้อมูลปี 2567 ชี้ว่าอัตราการว่างงานของแรงงานชายอยู่ที่ประมาณ 0.65% ซึ่งใกล้เคียงกับสภาวะการจ้างงานเต็มอัตรา
• ความเสี่ยงที่แท้จริงของแรงงานไทยมาจากปัจจัยเชิงโครงสร้าง เช่น สัดส่วนแรงงานนอกระบบและแรงงานในภาคเกษตรที่สูง รวมถึงผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีอย่าง AI และ Automation ที่อาจส่งผลต่อรูปแบบการจ้างงานในระยะยาว
• รายงานของ ILO ในช่วงการระบาดของโควิด-19 ได้กล่าวถึงผลกระทบต่อแรงงานนอกระบบทั่วโลกจำนวน 1,600 ล้านคน แต่ไม่ได้เจาะจงตัวเลข 44% สำหรับประเทศไทย
• การพัฒนาทักษะอนาคต (Future Skills) เช่น ทักษะดิจิทัล การวิเคราะห์ข้อมูล และการปรับตัว เป็นสิ่งจำเป็นสำหรับแรงงานไทยเพื่อรับมือกับการเปลี่ยนแปลงของตลาดแรงงาน

ตรวจสอบข้อเท็จจริง: ตัวเลขแรงงานเสี่ยงตกงาน 44% มาจากไหน?

ประเด็นเรื่อง จากผลวิจัยของ ILO แรงงานคนไทยกว่า 44% เสี่ยงตกงาน ได้รับการกล่าวถึงในวงกว้างและสร้างความตื่นตัวต่อความมั่นคงในอาชีพการงาน อย่างไรก็ตาม เมื่อสืบค้นไปยังฐานข้อมูลและรายงานอย่างเป็นทางการขององค์การแรงงานระหว่างประเทศ (ILO) กลับไม่พบการยืนยันตัวเลขดังกล่าวโดยตรง ข้อมูลนี้อาจเกิดจากการตีความหรือการอ้างอิงข้อมูลที่คลาดเคลื่อนจากบริบทเดิม

ความกังวลเรื่อง AI แย่งงาน และผลกระทบจากระบบอัตโนมัติ (Automation) เป็นเรื่องที่มีมูลความจริงและเป็นความท้าทายระดับโลก แต่มักจะถูกนำเสนอในรูปแบบของตัวเลขที่คาดการณ์อนาคต ซึ่งอาจไม่ใช่ภาพสะท้อนของสถานการณ์ปัจจุบันเสมอไป การทำความเข้าใจข้อเท็จจริงจึงต้องเริ่มต้นจากการแยกแยะระหว่างการคาดการณ์ความเสี่ยงในอนาคตกับข้อมูลอัตราการว่างงานที่เป็นปัจจุบัน การวิเคราะห์สถานการณ์ ตลาดแรงงาน ไทยอย่างถูกต้องจำเป็นต้องพิจารณาจากข้อมูลสถิติที่น่าเชื่อถือ ซึ่งชี้ให้เห็นภาพรวมที่แตกต่างออกไปจากตัวเลขที่น่ากังวลนั้น

สถานการณ์ตลาดแรงงานไทยตามข้อมูลที่เป็นทางการ

เพื่อทำความเข้าใจสภาวะของ แรงงานไทย อย่างถ่องแท้ การพิจารณาข้อมูลจากแหล่งที่น่าเชื่อถือ เช่น ธนาคารโลก และรายงานสถิติระดับประเทศ เป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง ข้อมูลเหล่านี้ให้ภาพรวมที่ซับซ้อนกว่าการอ้างอิงตัวเลขความเสี่ยงเพียงอย่างเดียว

อัตราการว่างงานที่แท้จริง: ใกล้เคียงสภาวะจ้างงานเต็มที่

ข้อมูลจากธนาคารโลกซึ่งอ้างอิงตัวเลขจาก ILO ในปี 2567 ระบุว่า อัตราการว่างงานของแรงงานชายในประเทศไทยอยู่ที่ประมาณ 0.65% เท่านั้น ตัวเลขนี้บ่งชี้ว่าตลาดแรงงานไทยมีอัตราการว่างงานที่ต่ำมากและเข้าใกล้สภาวะที่เรียกว่า “การจ้างงานเต็มอัตรา” (Full Employment) ซึ่งหมายความว่าผู้ที่ต้องการทำงานและมีความสามารถในการทำงานส่วนใหญ่มีงานทำ

สภาวะดังกล่าวสะท้อนให้เห็นถึงความต้องการแรงงานที่ยังคงมีอยู่อย่างต่อเนื่องในหลายภาคส่วน แม้จะมีความท้าทายทางเศรษฐกิจอยู่บ้างก็ตาม อย่างไรก็ตาม อัตราการว่างงานที่ต่ำเพียงอย่างเดียวอาจไม่ได้สะท้อนคุณภาพของงานหรือรายได้ของแรงงานทั้งหมด ซึ่งเป็นอีกมิติหนึ่งที่ต้องพิจารณาควบคู่กันไป

ความท้าทายเชิงโครงสร้างของแรงงานไทย

แม้จะมีอัตราการว่างงานต่ำ แต่ตลาดแรงงานไทยยังคงเผชิญกับความท้าทายเชิงโครงสร้างที่สำคัญหลายประการ:

• สัดส่วนแรงงานนอกระบบสูง: แรงงานจำนวนมากในประเทศไทยยังคงอยู่ในภาคนอกระบบและภาคเกษตรกรรม ซึ่งหมายถึงการขาดความคุ้มครองทางสังคม สวัสดิการ และความมั่นคงในการทำงาน แรงงานกลุ่มนี้มีความเปราะบางสูงต่อสภาวะเศรษฐกิจที่ผันผวน
• อัตราการมีส่วนร่วมในกำลังแรงงาน: มีแนวโน้มการลดลงของอัตราการมีส่วนร่วมในกำลังแรงงาน (Labor Force Participation Rate) โดยเฉพาะในกลุ่มประชากรบางกลุ่ม ซึ่งอาจเป็นสัญญาณของปัญหาเชิงโครงสร้าง เช่น การเข้าสู่สังคมสูงวัย หรือการที่ทักษะของแรงงานไม่ตรงกับความต้องการของตลาด
• ความแตกต่างระหว่างเพศ: ยังคงมีความแตกต่างในการมีส่วนร่วมในตลาดแรงงานระหว่างเพศ ซึ่งเป็นอีกหนึ่งความท้าทายที่ต้องได้รับการแก้ไขเพื่อส่งเสริมความเท่าเทียมและเพิ่มศักยภาพทางเศรษฐกิจโดยรวม

ความท้าทายเหล่านี้คือประเด็นสำคัญที่ส่งผลต่อความมั่นคงและคุณภาพชีวิตของแรงงานไทยในระยะยาว มากกว่าตัวเลขความเสี่ยงตกงานที่อาจไม่ได้ตั้งอยู่บนพื้นฐานของข้อมูลที่เป็นจริง

บทวิเคราะห์รายงานของ ILO และผลกระทบจากปัจจัยภายนอก

การทำความเข้าใจบริบทของรายงานระหว่างประเทศและผลกระทบจากวิกฤตการณ์ต่างๆ จะช่วยให้เห็นภาพที่ชัดเจนขึ้นเกี่ยวกับความเสี่ยงที่แรงงานต้องเผชิญ

ผลกระทบจากโควิด-19 ต่อแรงงานนอกระบบทั่วโลก

ในปี 2563 องค์การแรงงานระหว่างประเทศ (ILO) ได้เผยแพร่รายงานที่ระบุถึงผลกระทบอย่างรุนแรงของการระบาดใหญ่โควิด-19 โดยชี้ว่าแรงงานนอกระบบทั่วโลกกว่า 1,600 ล้านคนมีความเสี่ยงที่จะสูญเสียรายได้และตกงาน วิกฤตการณ์ดังกล่าวได้ผลักดันให้แรงงานกลุ่มนี้เข้าสู่ภาวะความยากจนในหลายประเทศทั่วโลก

รายงานของ ILO ในช่วงโควิด-19 เน้นย้ำถึงความเปราะบางของแรงงานนอกระบบในระดับโลก แต่ไม่ได้ระบุตัวเลขความเสี่ยงเฉพาะสำหรับแรงงานไทยที่ 44% การอ้างอิงข้อมูลจึงจำเป็นต้องพิจารณาถึงขอบเขตและบริบทของการศึกษาอย่างระมัดระวัง

แม้ว่าแรงงานนอกระบบในไทยซึ่งมีสัดส่วนสูงจะได้รับผลกระทบอย่างหนักเช่นกัน แต่ไม่มีการแยกสัดส่วนหรือระบุจำนวนแรงงานไทยที่มีความเสี่ยงถึง 44% ในรายงานฉบับดังกล่าว ดังนั้น การนำตัวเลขความเสี่ยงระดับโลกมาใช้กับบริบทของประเทศใดประเทศหนึ่งโดยตรงอาจก่อให้เกิดความเข้าใจที่คลาดเคลื่อนได้

ความจริงเกี่ยวกับความเสี่ยงจาก AI และ Automation

ปฏิเสธไม่ได้ว่าการเข้ามาของปัญญาประดิษฐ์ (AI) และระบบอัตโนมัติ (Automation) คือความท้าทายที่สำคัญที่สุดอย่างหนึ่งของตลาดแรงงานในศตวรรษที่ 21 เทคโนโลยีเหล่านี้มีศักยภาพในการเปลี่ยนแปลงลักษณะของงานจำนวนมาก โดยเฉพาะงานที่มีลักษณะซ้ำซากและสามารถทำตามขั้นตอนที่กำหนดไว้ได้

อย่างไรก็ตาม ปรากฏการณ์ AI แย่งงาน ไม่ใช่เรื่องใหม่ ในอดีต การปฏิวัติอุตสาหกรรมและการเข้ามาของคอมพิวเตอร์ก็ได้เปลี่ยนแปลงรูปแบบการทำงานไปอย่างสิ้นเชิงเช่นกัน สิ่งที่เกิดขึ้นคือบางตำแหน่งงานอาจหายไป แต่ในขณะเดียวกันก็มีตำแหน่งงานใหม่ๆ ที่ต้องใช้ทักษะที่แตกต่างออกไปเกิดขึ้นมาทดแทน ความท้าทายที่แท้จริงจึงไม่ได้อยู่ที่การตกงานจำนวนมหาศาลในทันที แต่อยู่ที่ความสามารถของกำลังแรงงานในการปรับตัวและพัฒนา ทักษะอนาคต เพื่อให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลง

เปรียบเทียบข้อกล่าวอ้างกับข้อเท็จจริง: สถานการณ์แรงงานไทย

เพื่อให้เห็นภาพที่ชัดเจนยิ่งขึ้น การเปรียบเทียบระหว่างข้อกล่าวอ้างที่แพร่หลายกับข้อมูลที่เป็นจริงจะช่วยขจัดความสับสนและนำไปสู่ความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับสถานการณ์ตลาดแรงงานไทย

ประเด็น	ข้อกล่าวอ้างที่แพร่หลาย	ข้อเท็จจริงจากข้อมูลที่เป็นทางการ
อัตราความเสี่ยงตกงาน	แรงงานไทยกว่า 44% เสี่ยงตกงาน	ไม่พบข้อมูลยืนยันตัวเลข 44% จากรายงานของ ILO โดยตรง อัตราการว่างงานที่เป็นทางการของไทยอยู่ในระดับต่ำมาก (ประมาณ 0.65% สำหรับเพศชายในปี 2567)
แหล่งที่มาของข้อมูล	อ้างอิงผลวิจัยของ ILO	รายงานของ ILO ที่เกี่ยวข้องมักกล่าวถึงภาพรวมระดับโลกหรือภูมิภาค ไม่ได้เจาะจงตัวเลข 44% สำหรับประเทศไทย
สาเหตุหลักของความเสี่ยง	มักถูกตีความว่ามาจาก AI และ Automation เพียงอย่างเดียว	ความเสี่ยงที่แท้จริงมาจากปัจจัยเชิงโครงสร้าง เช่น แรงงานนอกระบบ, การเข้าสู่สังคมสูงวัย และความจำเป็นในการปรับทักษะเพื่อรับมือการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยี
สถานการณ์ปัจจุบัน	เกิดความตื่นตระหนกว่ากำลังจะเกิดวิกฤตการว่างงานครั้งใหญ่	ตลาดแรงงานไทยยังคงใกล้เคียงสภาวะการจ้างงานเต็มอัตรา แต่เผชิญความท้าทายระยะยาวที่ต้องอาศัยการวางแผนและพัฒนาทักษะแรงงาน

การเตรียมความพร้อมสำหรับอนาคตของตลาดแรงงาน

แม้ว่าตัวเลข 44% จะไม่ได้รับการยืนยัน แต่ความเสี่ยงจากการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นจริง การเตรียมความพร้อมของกำลังแรงงานจึงเป็นภารกิจที่สำคัญอย่างยิ่งสำหรับทุกภาคส่วน

ความจำเป็นของการพัฒนาทักษะใหม่ (Reskill & Upskill)

หัวใจสำคัญของการรับมือกับความท้าทายใน ตลาดแรงงาน ยุคใหม่ คือการเรียนรู้ตลอดชีวิต แรงงานจำเป็นต้องปรับปรุงและพัฒนาทักษะของตนเองอย่างสม่ำเสมอผ่านกระบวนการหลักสองอย่างคือ:

• Reskilling: การเรียนรู้ทักษะใหม่ทั้งหมดเพื่อเปลี่ยนสายอาชีพหรือทำงานในตำแหน่งที่แตกต่างไปจากเดิมโดยสิ้นเชิง เป็นสิ่งจำเป็นสำหรับผู้ที่อยู่ในอุตสาหกรรมที่กำลังถูกเทคโนโลยีเข้ามาทดแทน
• Upskilling: การยกระดับหรือเพิ่มเติมทักษะเดิมที่มีอยู่ให้เชี่ยวชาญและทันสมัยมากยิ่งขึ้น เพื่อให้สามารถทำงานในตำแหน่งเดิมได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้นและสามารถใช้เทคโนโลยีใหม่ๆ เป็นเครื่องมือได้

ทักษะอนาคตที่ตลาดแรงงานต้องการ

นอกเหนือจากทักษะเฉพาะทางในแต่ละสายอาชีพแล้ว ทักษะอนาคต ที่เป็นที่ต้องการและสามารถนำไปปรับใช้ได้ในหลากหลายอุตสาหกรรม (Transferable Skills) กำลังทวีความสำคัญมากขึ้นเรื่อยๆ ทักษะเหล่านี้ประกอบด้วย:

1. ทักษะด้านดิจิทัล (Digital Literacy): ความสามารถในการใช้เครื่องมือและเทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อการทำงาน การสื่อสาร และการเข้าถึงข้อมูล
2. การวิเคราะห์ข้อมูล (Data Analytics): ความสามารถในการทำความเข้าใจ ตีความ และนำข้อมูลมาใช้ในการตัดสินใจทางธุรกิจ
3. การคิดเชิงวิพากษ์และการแก้ปัญหาที่ซับซ้อน (Critical Thinking & Complex Problem-Solving): ความสามารถในการวิเคราะห์สถานการณ์ที่ซับซ้อนและหาแนวทางแก้ไขอย่างเป็นระบบ
4. ความคิดสร้างสรรค์และนวัตกรรม (Creativity & Innovation): ความสามารถในการคิดนอกกรอบและสร้างสรรค์แนวทางหรือผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ
5. ความฉลาดทางอารมณ์และการทำงานร่วมกับผู้อื่น (Emotional Intelligence & Collaboration): ทักษะการเข้าสังคม การสื่อสาร และการทำงานเป็นทีม ซึ่งเป็นสิ่งที่ AI ยังไม่สามารถทดแทนได้

บทสรุป: การตีความข้อมูลและความเป็นจริงของตลาดแรงงาน

โดยสรุป ข้อกล่าวอ้างที่ว่า จากผลวิจัยของ ILO แรงงานคนไทยกว่า 44% เสี่ยงตกงาน นั้นไม่ปรากฏหลักฐานยืนยันจากแหล่งข้อมูลที่เป็นทางการของ ILO และอาจเป็นผลมาจากการตีความที่คลาดเคลื่อนจากบริบทสากล สถานการณ์ ตลาดแรงงาน ไทยในปัจจุบันยังคงแข็งแกร่งด้วยอัตราการว่างงานที่ต่ำมาก

อย่างไรก็ตาม นี่ไม่ได้หมายความว่า แรงงานไทย ปราศจากความเสี่ยง ความท้าทายที่แท้จริงและต้องเผชิญในระยะยาวคือผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยี ทั้ง AI แย่งงาน และ Automation ควบคู่ไปกับปัญหาเชิงโครงสร้างของประเทศ ดังนั้น แทนที่จะกังวลกับตัวเลขที่ไม่มีที่มาแน่ชัด การมุ่งเน้นไปที่การส่งเสริมการพัฒนา ทักษะอนาคต การปรับตัวเพื่อเรียนรู้ตลอดชีวิต และการสร้างระบบนิเวศที่เอื้อต่อการ Reskill และ Upskill ของกำลังแรงงาน จะเป็นแนวทางที่สร้างสรรค์และนำไปสู่ความมั่นคงทางอาชีพที่ยั่งยืนอย่างแท้จริงในโลกยุคใหม่ การตรวจสอบข้อมูลจากแหล่งที่น่าเชื่อถือและการทำความเข้าใจบริบทอย่างรอบด้านจึงเป็นสิ่งสำคัญที่สุดในการวางแผนอนาคตทั้งในระดับบุคคลและระดับประเทศ