ลาก่อนน้ำท่วม! กทม. เดินเครื่อง ‘โล่ยักษ์’ แล้ว

กรุงเทพมหานครกำลังเผชิญกับความท้าทายด้านปัญหาน้ำท่วมที่ซับซ้อนขึ้นทุกปี อันเนื่องมาจากปัจจัยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและลักษณะทางกายภาพของเมือง เพื่อรับมือกับสถานการณ์ดังกล่าว ทางกรุงเทพมหานคร (กทม.) จึงได้ริเริ่มมาตรการป้องกันและแก้ไขปัญหาอย่างเป็นระบบภายใต้ชื่อ “โครงการโล่กรุงเทพ” ซึ่งเป็นการบูรณาการเทคโนโลยี โครงสร้างพื้นฐาน และการบริหารจัดการเข้าด้วยกัน

ประเด็นสำคัญที่น่าสนใจ

• โครงการ “โล่กรุงเทพ” คือระบบบริหารจัดการน้ำแบบบูรณาการ ไม่ใช่เพียงโครงสร้างสิ่งก่อสร้างเดียว แต่เป็นการผสมผสานมาตรการหลายด้านเพื่อป้องกันและลดผลกระทบจากน้ำท่วม
• กทม. ได้เริ่มดำเนินการมาตรการเชิงรุกหลายอย่าง เช่น การพร่องน้ำในคลองสายหลัก การปรับปรุงสถานีสูบน้ำ และการก่อสร้างโครงสร้างพื้นฐานใหม่เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการระบายน้ำ
• เทคโนโลยีสมัยใหม่ เช่น ระบบปัญญาประดิษฐ์ (AI) และเซ็นเซอร์ตรวจวัดระดับน้ำ มีบทบาทสำคัญในการพยากรณ์ เฝ้าระวัง และสั่งการระบบป้องกันน้ำท่วมให้ทำงานได้อย่างแม่นยำและทันท่วงที
• แม้จะมีมาตรการป้องกันที่เข้มข้น แต่กรุงเทพฯ ยังคงเผชิญกับความเสี่ยงระยะยาวจากปัญหาระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้น ซึ่งเป็นผลกระทบโดยตรงจากภาวะโลกร้อน
• แนวทางการแก้ปัญหาน้ำท่วมในปัจจุบันได้เปลี่ยนจากการตั้งรับ (Reactive) มาเป็นการวางแผนเชิงรุก (Proactive) โดยเน้นที่การเตรียมความพร้อมและการป้องกันเป็นหลัก

ลาก่อนน้ำท่วม! กทม. เดินเครื่อง ‘โล่ยักษ์’ แล้ว ถือเป็นสัญญาณที่ชัดเจนถึงความพยายามของกรุงเทพมหานครในการเปลี่ยนผ่านสู่การเป็นเมืองที่มีความสามารถในการรับมือและฟื้นตัวจากภัยพิบัติทางน้ำได้อย่างยั่งยืน โครงการนี้ไม่ได้เป็นเพียงการแก้ปัญหาเฉพาะหน้า แต่เป็นการวางรากฐานที่แข็งแกร่งเพื่อรับมือกับความท้าทายในอนาคต ทั้งจากปริมาณฝนที่ตกหนักขึ้นและระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง การทำความเข้าใจในองค์ประกอบและกลยุทธ์ของ “โล่ยักษ์” จะช่วยให้เห็นภาพรวมของความพยายามในการสร้างความปลอดภัยและความมั่นคงให้กับประชาชนในพื้นที่กรุงเทพฯ

โล่ยักษ์คืออะไร: ระบบป้องกันน้ำท่วมโฉมใหม่ของกรุงเทพฯ

ปัญหาน้ำท่วมขังในกรุงเทพมหานครเป็นปัญหาที่เกิดขึ้นซ้ำซากมาอย่างยาวนาน สร้างผลกระทบต่อชีวิตและทรัพย์สินของประชาชนอย่างมหาศาล เพื่อแก้ไขปัญหานี้อย่างจริงจัง กรุงเทพมหานคร โดยการนำของผู้ว่าฯ กทม. ได้เปิดตัว “โครงการโล่กรุงเทพ” หรือที่เรียกกันว่า ‘โล่ยักษ์’ ซึ่งเป็นแนวคิดใหม่ในการบริหารจัดการน้ำท่วมที่ไม่เคยมีมาก่อน โดยเปลี่ยนจากการแก้ปัญหาที่ปลายเหตุมาเป็นการวางแผนป้องกันเชิงรุกอย่างเต็มรูปแบบ เพื่อให้กรุงเทพฯ สามารถรับมือกับสถานการณ์ฝนตกหนักและน้ำทะเลหนุนได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด

นิยามและความสำคัญของโครงการ

“โล่กรุงเทพ” ไม่ใช่สิ่งก่อสร้างที่เป็นรูปธรรมเพียงชิ้นเดียว แต่เป็นคำนิยามของระบบป้องกันน้ำท่วมแบบองค์รวมที่ประกอบด้วยหลายส่วนสำคัญทำงานประสานกันเสมือนเป็นโล่ป้องกันเมืองขนาดมหึมา ประกอบด้วย:

• โครงสร้างพื้นฐานทางกายภาพ: รวมถึงอุโมงค์ยักษ์ระบายน้ำ สถานีสูบน้ำ ประตูระบายน้ำ และคันกั้นน้ำ ที่ได้รับการปรับปรุงและสร้างขึ้นใหม่ให้มีศักยภาพสูงขึ้น
• เทคโนโลยีอัจฉริยะ: การนำระบบ AI, เซ็นเซอร์ตรวจวัดระดับน้ำแบบเรียลไทม์, และระบบพยากรณ์อากาศที่แม่นยำเข้ามาช่วยในการวิเคราะห์และตัดสินใจสั่งการ
• การบริหารจัดการเชิงรุก: การวางแผนพร่องน้ำในคลองล่วงหน้า การลอกท่อระบายน้ำอย่างสม่ำเสมอ และการกำจัดสิ่งกีดขวางทางน้ำก่อนเข้าสู่ฤดูฝน
• การบูรณาการข้อมูล: การรวบรวมข้อมูลจากหน่วยงานต่างๆ มาไว้ที่ศูนย์ควบคุมกลาง เพื่อให้สามารถมองเห็นภาพรวมและสั่งการได้อย่างเป็นเอกภาพ

ความสำคัญของโครงการนี้อยู่ที่การเปลี่ยนกระบวนทัศน์จากการ “รอให้น้ำท่วมแล้วค่อยสูบออก” ไปสู่การ “ป้องกันไม่ให้น้ำท่วมตั้งแต่แรก” ซึ่งจะช่วยลดความเสียหายและผลกระทบต่อเศรษฐกิจและสังคมได้อย่างมีนัยสำคัญ

เป้าหมายหลัก: ไม่ใช่แค่การระบายน้ำ แต่คือการบริหารจัดการ

เป้าหมายสูงสุดของโครงการโล่ยักษ์ไม่ใช่เพียงการเร่งระบายน้ำออกจากพื้นที่ให้เร็วที่สุด แต่เป็นการ “บริหารจัดการมวลน้ำ” ทั้งระบบอย่างชาญฉลาด โดยมีวัตถุประสงค์หลักดังนี้:

1. เพิ่มขีดความสามารถในการรองรับน้ำ: ด้วยการพร่องน้ำในคลองและแหล่งน้ำต่างๆ ให้มีพื้นที่ว่างสำหรับรองรับปริมาณน้ำฝนใหม่ที่จะตกลงมา ลดโอกาสที่น้ำจะเอ่อล้นเข้าท่วมพื้นที่ชุมชน
2. เพิ่มประสิทธิภาพการระบายน้ำ: ปรับปรุงและก่อสร้างระบบระบายน้ำ ทั้งท่อระบายน้ำ อุโมงค์ และสถานีสูบน้ำ ให้สามารถลำเลียงน้ำออกจากพื้นที่ได้อย่างรวดเร็วและเป็นระบบ
3. ลดระยะเวลาน้ำท่วมขัง: ในกรณีที่เกิดฝนตกหนักเกินศักยภาพของระบบ เป้าหมายคือการทำให้ระยะเวลาที่น้ำท่วมขังสั้นที่สุด เพื่อลดผลกระทบต่อการใช้ชีวิตของประชาชน
4. ป้องกันพื้นที่เศรษฐกิจสำคัญ: กำหนดพื้นที่เปราะบางและพื้นที่เศรษฐกิจหลักเป็นเป้าหมายสำคัญในการป้องกัน เพื่อรักษาเสถียรภาพทางเศรษฐกิจของเมือง
5. สร้างความยั่งยืนในระยะยาว: วางรากฐานระบบป้องกันน้ำท่วมที่สามารถปรับตัวและรับมือกับความท้าทายจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศในอนาคตได้

ดังนั้น โครงการโล่ยักษ์จึงเป็นมากกว่าโครงการก่อสร้าง แต่เป็นยุทธศาสตร์ที่ครอบคลุมทั้งมิติทางวิศวกรรม เทคโนโลยี และการบริหารจัดการ เพื่อสร้างความมั่นคงด้านอุทกภัยให้กับกรุงเทพมหานคร

กลยุทธ์เชิงรุก: มาตรการเร่งด่วนที่ กทม. ดำเนินการแล้ว

เพื่อให้โครงการโล่กรุงเทพสามารถทำงานได้อย่างเต็มศักยภาพ กรุงเทพมหานครได้เริ่มดำเนินการตามมาตรการเชิงรุกหลายด้านพร้อมกัน โดยเน้นการเตรียมความพร้อมของระบบระบายน้ำที่มีอยู่เดิมให้สมบูรณ์ที่สุดก่อนที่ฤดูฝนจะมาถึง ซึ่งมาตรการเหล่านี้เป็นหัวใจสำคัญที่ทำให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงจากการทำงานแบบตั้งรับเป็นการรุกเข้าจัดการปัญหาล่วงหน้า

การบริหารจัดการน้ำในคลองสายหลัก: พร่องน้ำรอฝน

หนึ่งในมาตรการแรกๆ ที่ดำเนินการคือการบริหารจัดการระดับน้ำในคลองสายหลักทั่วกรุงเทพฯ เช่น คลองลาดพร้าว คลองแสนแสบ และคลองประเวศบุรีรมย์ ซึ่งทำหน้าที่เป็นเส้นเลือดใหญ่ในการลำเลียงน้ำออกจากพื้นที่ต่างๆ โดย กทม. ได้ทำการ “พร่องน้ำ” หรือลดระดับน้ำในคลองเหล่านี้ให้อยู่ในระดับควบคุมที่ต่ำกว่าปกติ

หลักการทำงานคือ เมื่อระดับน้ำในคลองต่ำลง จะเกิดพื้นที่ว่าง (Storage Capacity) ที่สามารถรองรับน้ำฝนที่ตกลงมาใหม่ได้อย่างมหาศาล เปรียบเสมือนการเตรียมแก้มลิงขนาดใหญ่ไว้ทั่วเมือง เมื่อฝนตกหนัก น้ำจากท่อระบายน้ำและพื้นที่ต่างๆ จะสามารถไหลลงสู่คลองได้อย่างรวดเร็วโดยไม่เอ่อล้น ทำให้ปัญหาน้ำท่วมขังบนถนนและในซอยลดลงอย่างเห็นได้ชัด การดำเนินการนี้ต้องอาศัยการประสานงานกับกรมชลประทานในการเปิด-ปิดประตูระบายน้ำเพื่อควบคุมระดับน้ำในแม่น้ำเจ้าพระยาและคลองเชื่อมต่อต่างๆ ให้สอดคล้องกัน

ปฏิบัติการลอกท่อและกำจัดสิ่งกีดขวางทางน้ำ

ควบคู่ไปกับการพร่องน้ำในคลอง คือปฏิบัติการทำความสะอาดระบบระบายน้ำขนาดเล็กที่อยู่ใกล้ชิดกับประชาชนมากที่สุด นั่นคือท่อระบายน้ำ กทม. ได้ระดมกำลังเจ้าหน้าที่และเครื่องมือเพื่อดำเนินการลอกท่อระบายน้ำทั่วกรุงเทพฯ อย่างครอบคลุม เพื่อกำจัดขยะ ไขมัน และสิ่งอุดตันต่างๆ ที่ขัดขวางการไหลของน้ำ นอกจากนี้ยังมีการตรวจสอบและกำจัดสิ่งกีดขวางทางน้ำในคูคลองต่างๆ เช่น การตัดแต่งกิ่งไม้และต้นไม้ที่รุกล้ำลำน้ำ หรือการรื้อถอนสิ่งปลูกสร้างที่กีดขวางการระบายน้ำ เพื่อให้มั่นใจว่าน้ำสามารถไหลได้อย่างสะดวกจากต้นทางสู่ปลายทางโดยไม่มีอุปสรรค

ยกระดับสถานีสูบน้ำ: กรณีศึกษาจากเขตลาดกระบัง

พื้นที่เขตลาดกระบัง ซึ่งเคยประสบปัญหาน้ำท่วมหนักในปี พ.ศ. 2565 ได้กลายเป็นพื้นที่ต้นแบบในการยกระดับโครงสร้างพื้นฐานเพื่อการป้องกันน้ำท่วม กทม. ได้ทบทวนและเรียนรู้จากบทเรียนในอดีต และได้ดำเนินการปรับปรุงระบบบ่อสูบน้ำในพื้นที่อย่างขนานใหญ่ มีการเพิ่มจำนวนบ่อสูบน้ำในจุดเสี่ยง และก่อตั้งสถานีสูบน้ำแห่งใหม่ เช่น สถานีสูบน้ำสำเภาทลาย เพื่อเพิ่มกำลังการสูบและเร่งระบายน้ำออกจากพื้นที่ลุ่มต่ำได้อย่างรวดเร็วยิ่งขึ้น การปรับปรุงนี้ไม่เพียงแต่เพิ่มจำนวนเครื่องสูบน้ำ แต่ยังรวมถึงการปรับปรุงระบบไฟฟ้าสำรองและระบบควบคุมให้มีความเสถียรและพร้อมใช้งานตลอด 24 ชั่วโมง ซึ่งเป็นตัวอย่างที่ชัดเจนของการแก้ปัญหาที่ตรงจุดและนำบทเรียนจากอดีตมาปรับปรุงการทำงานในปัจจุบัน

โครงสร้างพื้นฐานใหม่เพื่อการระบายน้ำที่ยั่งยืน

นอกจากการปรับปรุงระบบที่มีอยู่เดิม โครงการโล่ยักษ์ยังรวมถึงการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานขนาดใหญ่เพื่อแก้ปัญหาในระยะยาว ตัวอย่างเช่น โครงการก่อสร้างสะพานยกระดับบริเวณหลวงแพ่ง เขตลาดกระบัง ซึ่งไม่ได้เป็นเพียงการแก้ปัญหาจราจร แต่ยังออกแบบมาเพื่อปรับปรุงระบบการระบายน้ำในพื้นที่ไปพร้อมกัน การยกถนนให้สูงขึ้นช่วยให้น้ำสามารถไหลผ่านใต้สะพานได้อย่างสะดวก ลดปัญหาคอขวดที่เคยทำให้น้ำเอ่อท่วมในบริเวณดังกล่าว โครงการลักษณะนี้สะท้อนให้เห็นถึงแนวคิดการพัฒนาเมืองที่บูรณาการการแก้ปัญหาหลายมิติเข้าไว้ด้วยกัน เพื่อสร้างความยั่งยืนให้กับเมืองในระยะยาว

เบื้องหลังโล่ยักษ์: เทคโนโลยีและระบบอัจฉริยะเข้ามามีบทบาทอย่างไร

หัวใจสำคัญที่ทำให้ “โครงการโล่กรุงเทพ” แตกต่างจากการแก้ปัญหาน้ำท่วมในอดีต คือการนำเทคโนโลยีและระบบอัจฉริยะเข้ามาเป็นเครื่องมือหลักในการวิเคราะห์ ตัดสินใจ และสั่งการ ทำให้การบริหารจัดการน้ำมีความแม่นยำและตอบสนองต่อสถานการณ์ได้รวดเร็วยิ่งขึ้น เทคโนโลยีเหล่านี้ทำหน้าที่เปรียบเสมือน “สมอง” ของโล่ยักษ์ ที่คอยควบคุมให้ส่วนต่างๆ ทำงานประสานกันอย่างมีประสิทธิภาพ

การใช้ AI และระบบเซ็นเซอร์ในการพยากรณ์และเฝ้าระวัง

ระบบป้องกันน้ำท่วมยุคใหม่ไม่ได้พึ่งพาเพียงการคาดการณ์จากกรมอุตุนิยมวิทยาเท่านั้น แต่มีการติดตั้งระบบเซ็นเซอร์ตรวจวัดระดับน้ำตามจุดยุทธศาสตร์ต่างๆ ทั่วกรุงเทพฯ ทั้งในท่อระบายน้ำ คูคลอง และแม่น้ำเจ้าพระยา ข้อมูลระดับน้ำแบบเรียลไทม์เหล่านี้จะถูกส่งกลับมายังศูนย์ควบคุมกลาง

จากนั้น ปัญญาประดิษฐ์ (AI) จะเข้ามามีบทบาทในการวิเคราะห์ข้อมูลมหาศาลเหล่านี้ร่วมกับข้อมูลพยากรณ์อากาศ ข้อมูลปริมาณฝนสะสม และข้อมูลสถิติในอดีต เพื่อสร้างแบบจำลอง (Simulation) คาดการณ์สถานการณ์น้ำท่วมที่อาจเกิดขึ้นได้อย่างแม่นยำ ระบบ AI สามารถทำนายได้ว่าหากฝนตกด้วยความเข้มเท่านี้เป็นเวลานานเท่าใด จะส่งผลให้พื้นที่ใดมีน้ำท่วมขังในระดับความสูงเท่าไร ซึ่งช่วยให้เจ้าหน้าที่สามารถวางแผนรับมือและแจ้งเตือนประชาชนได้อย่างทันท่วงที นี่คือส่วนหนึ่งของแนวคิด “อุโมงค์ยักษ์ AI” ที่ใช้เทคโนโลยีในการควบคุมระบบระบายน้ำขนาดใหญ่ให้ทำงานอย่างชาญฉลาด

ศูนย์ควบคุมสั่งการแบบรวมศูนย์ (Single Command Center)

ข้อมูลทั้งหมดที่รวบรวมจากเซ็นเซอร์และแบบจำลอง AI จะถูกนำมาแสดงผลที่ “ศูนย์ควบคุมสั่งการแบบรวมศูนย์” ซึ่งทำหน้าที่เป็นศูนย์บัญชาการในการป้องกันและแก้ไขปัญหาน้ำท่วมของกรุงเทพมหานคร ที่ศูนย์แห่งนี้ ผู้บริหารและเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องสามารถมองเห็นภาพรวมของสถานการณ์น้ำได้ทั้งหมดในหน้าจอเดียว (Dashboard) ตั้งแต่ระดับน้ำในคลอง, สถานะการทำงานของสถานีสูบน้ำ, ไปจนถึงจุดที่มีปัญหาน้ำท่วมขัง

การมีศูนย์ควบคุมแบบรวมศูนย์ช่วยให้การตัดสินใจเป็นไปอย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ เช่น เมื่อระบบ AI พยากรณ์ว่าพื้นที่ A กำลังจะเกิดน้ำท่วมขัง ศูนย์ควบคุมสามารถสั่งการให้สถานีสูบน้ำในพื้นที่ใกล้เคียงเดินเครื่องเต็มกำลัง หรือสั่งเปิดประตูระบายน้ำเพื่อผันน้ำไปยังพื้นที่รองรับน้ำอื่นได้ล่วงหน้า การทำงานแบบรวมศูนย์นี้ช่วยลดปัญหาการทำงานที่ซ้ำซ้อนและขาดการประสานงานระหว่างหน่วยงาน ซึ่งเคยเป็นจุดอ่อนสำคัญในการแก้ปัญหาน้ำท่วมในอดีต

ความท้าทายระยะยาว: เมื่อโลกร้อนและระดับน้ำทะเลไม่ใช่เรื่องไกลตัว

แม้ว่าโครงการโล่กรุงเทพจะเป็นมาตรการที่แข็งแกร่งในการรับมือกับปัญหาน้ำท่วมจากฝนตกหนักในปัจจุบันและอนาคตอันใกล้ แต่กรุงเทพมหานครยังคงต้องเผชิญกับความท้าทายที่ใหญ่กว่าและซับซ้อนกว่าในระยะยาว นั่นคือผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ หรือภาวะโลกร้อน ซึ่งส่งผลให้ระดับน้ำทะเลสูงขึ้นอย่างต่อเนื่องและกลายเป็นภัยคุกคามถาวรต่อพื้นที่ลุ่มต่ำอย่างกรุงเทพฯ

ภาพอนาคตของกรุงเทพฯ ในอีก 26 ปีข้างหน้า

ผลการศึกษาและการคาดการณ์จากหน่วยงานด้านสภาพภูมิอากาศหลายแห่งชี้ไปในทิศทางเดียวกันว่า ระดับน้ำทะเลในอ่าวไทยกำลังสูงขึ้นในอัตราที่น่าเป็นห่วง คาดการณ์ว่าในอีกประมาณ 26 ปีข้างหน้า พื้นที่ชายฝั่งทะเลรอบกรุงเทพฯ และจังหวัดปริมณฑลจะเผชิญกับปัญหาน้ำท่วมที่รุนแรงและบ่อยครั้งขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ และหากสถานการณ์ยังคงดำเนินต่อไปโดยไม่มีมาตรการปรับตัวขนานใหญ่ มีการคาดการณ์ว่าภายในปี พ.ศ. 2643 (ค.ศ. 2100) กรุงเทพฯ อาจต้องเผชิญกับเหตุการณ์น้ำท่วมครั้งใหญ่ที่เกิดจากปัจจัยซ้ำซ้อนกัน

ความเสี่ยงในอนาคตไม่ใช่เพียงเรื่องของฝนที่ตกหนักกว่าเดิม แต่เป็น “ภัยสองเด้ง” จากน้ำเหนือที่ไหลบ่าและน้ำทะเลที่หนุนสูงขึ้นพร้อมกัน ซึ่งเป็นสถานการณ์ที่ระบบระบายน้ำในปัจจุบันอาจไม่สามารถรับมือได้

ปัจจัยซ้อน: น้ำทะเลหนุนและพายุฝน

ความท้าทายที่แท้จริงคือการเกิดปรากฏการณ์สองอย่างพร้อมกัน คือ น้ำทะเลหนุนสูง และ พายุฝนที่ตกหนัก ปกติแล้ว ระบบระบายน้ำของกรุงเทพฯ จะอาศัยการไหลของน้ำตามแรงโน้มถ่วง (Gravity Flow) ลงสู่แม่น้ำเจ้าพระยาและระบายออกสู่ทะเล แต่เมื่อเกิดภาวะน้ำทะเลหนุนสูง ระดับน้ำในแม่น้ำเจ้าพระยาจะสูงขึ้น ทำให้การระบายน้ำเป็นไปได้ช้าหรือไม่สามารถระบายได้เลย หากในช่วงเวลาเดียวกันมีพายุฝนตกหนักในพื้นที่กรุงเทพฯ น้ำฝนที่ตกลงมาจะไม่มีที่ไป ทำให้เกิดน้ำท่วมขังเป็นวงกว้างและยาวนาน

ดังนั้น การแก้ปัญหาน้ำท่วมในระยะยาวจึงจำเป็นต้องมองไกลกว่าแค่การปรับปรุงระบบระบายน้ำภายในเมือง แต่ต้องรวมถึงการวางแผนสร้างแนวป้องกันชายฝั่งทะเล (Coastal Barrier) การวางผังเมืองเพื่อกำหนดพื้นที่รับน้ำหรือพื้นที่ที่ห้ามมีการพัฒนา และการปรับตัวของประชาชนให้สามารถอยู่ร่วมกับน้ำได้ ซึ่งเป็นโจทย์ใหญ่ที่ต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วนในระดับชาติต่อไป

เปรียบเทียบแนวทางการแก้ปัญหาน้ำท่วม: อดีต vs. ปัจจุบัน

การมาถึงของโครงการโล่กรุงเทพได้สร้างความเปลี่ยนแปลงที่สำคัญในแนวทางการรับมือกับปัญหาน้ำท่วมของกรุงเทพมหานคร จากเดิมที่เน้นการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า เป็นการวางยุทธศาสตร์ป้องกันในระยะยาว ตารางด้านล่างนี้แสดงให้เห็นถึงความแตกต่างที่ชัดเจนระหว่างแนวทางในอดีตและแนวทางปัจจุบันภายใต้โครงการโล่ยักษ์