วันเก็บขยะโลก 68: ชวนทำดี-รวมพิกัดจิตอาสาทั่วไทย

วันเก็บขยะโลก 68: ชวนทำดี-รวมพิกัดจิตอาสาทั่วไทย ถือเป็นหนึ่งในการรณรงค์ด้านสิ่งแวดล้อมระดับโลกที่ใหญ่ที่สุด โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างความตระหนักรู้และกระตุ้นให้เกิดการลงมือแก้ไขปัญหาวิกฤตขยะที่กำลังส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อระบบนิเวศทั่วโลก กิจกรรมนี้เป็นการรวมพลังของอาสาสมัครนับล้านคนจากกว่า 190 ประเทศ เพื่อร่วมกันทำความสะอาดพื้นที่สาธารณะในวันเดียวกัน ซึ่งตรงกับวันเสาร์ที่สามของเดือนกันยายนในทุกๆ ปี

สรุปประเด็นสำคัญ

• วันเก็บขยะโลก 2568 (World Cleanup Day 2025) จะจัดขึ้นในวันเสาร์ที่ 20 กันยายน 2568 โดยเป็นการระดมพลังอาสาสมัครทั่วโลกเพื่อทำความสะอาดและจัดการปัญหาขยะ
• กิจกรรมในปีนี้มีความเชื่อมโยงกับวันสิ่งแวดล้อมโลกภายใต้ธีม “Beat Plastic Pollution” หรือ “หยุดมลพิษพลาสติก” ซึ่งเน้นย้ำถึงความเร่งด่วนในการแก้ไขปัญหาขยะพลาสติก
• ประเทศไทยมีการจัดกิจกรรมจิตอาสาเก็บขยะอย่างกว้างขวาง ทั้งในกรุงเทพมหานครและจังหวัดต่างๆ โดยความร่วมมือจากภาครัฐ ภาคเอกชน และประชาชน
• กรุงเทพมหานครนำเสนอนวัตกรรมการจัดการขยะครบวงจร เช่น โครงการ “บ้านนี้ไม่เทรวม” การจัดการขยะเศษอาหาร และการส่งเสริมพื้นที่สีเขียว
• ประชาชนทั่วไปสามารถมีส่วนร่วมได้หลายรูปแบบ ทั้งการเข้าร่วมกิจกรรมที่จัดขึ้น การจัดกิจกรรมทำความสะอาดในชุมชนของตนเอง และการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อลดการสร้างขยะในชีวิตประจำวัน

ความสำคัญและที่มาของวันเก็บขยะโลก

ปัญหาสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะอย่างยิ่งวิกฤตขยะมูลฝอย เป็นประเด็นที่ทั่วโลกให้ความสำคัญมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง ขยะที่ถูกจัดการอย่างไม่เหมาะสมไม่เพียงแต่สร้างมลพิษทางสายตา แต่ยังส่งผลกระทบโดยตรงต่อสุขภาพของมนุษย์ ทำลายความหลากหลายทางชีวภาพ และปนเปื้อนแหล่งทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญ เช่น ดิน น้ำ และอากาศ การตระหนักถึงผลกระทบที่รุนแรงนี้ได้นำไปสู่การริเริ่มการเคลื่อนไหวระดับนานาชาติ เพื่อแก้ไขปัญหาอย่างเป็นรูปธรรมและสร้างการมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วน

นิยามและเป้าหมายของ World Cleanup Day

World Cleanup Day หรือ วันเก็บขยะโลก คือโครงการขับเคลื่อนสังคมระดับโลกที่มีเป้าหมายเพื่อจัดการกับปัญหาวิกฤตขยะมูลฝอยที่ถูกทิ้งอย่างไม่ถูกต้องทั่วโลก โดยมีหัวใจสำคัญคือการระดมอาสาสมัครจากทุกประเทศให้มารวมตัวกันทำกิจกรรมเก็บขยะและทำความสะอาดพื้นที่สาธารณะในชุมชนของตนเองภายในวันเดียว กิจกรรมนี้ไม่ได้มุ่งเน้นเพียงแค่การเก็บขยะให้หมดไปในหนึ่งวัน แต่มีเป้าหมายที่ใหญ่กว่านั้น คือ:

• สร้างความตระหนักรู้: กระตุ้นให้ผู้คนเห็นถึงปริมาณและผลกระทบของขยะที่เกิดขึ้นในชุมชนและสังคมโลก
• ส่งเสริมการมีส่วนร่วม: เปิดโอกาสให้ทุกคน ทุกเพศ ทุกวัย ได้เป็นส่วนหนึ่งของการแก้ปัญหา
• รวบรวมข้อมูล: ขยะที่เก็บได้จะถูกนำไปคัดแยกและบันทึกข้อมูล เพื่อใช้ในการวิเคราะห์และวางแผนนโยบายการจัดการขยะในระดับประเทศและระดับโลก
• ผลักดันให้เกิดการเปลี่ยนแปลงเชิงพฤติกรรม: สร้างแรงบันดาลใจให้ผู้คนหันมาปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตเพื่อลดการสร้างขยะตั้งแต่ต้นทาง เช่น การลดใช้พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวทิ้ง และการส่งเสริมการรีไซเคิล

จากจุดเริ่มต้นสู่การเคลื่อนไหวระดับโลก

แนวคิดของวันเก็บขยะโลกมีรากฐานมาจากการเคลื่อนไหวที่ชื่อว่า “Let’s Do It!” ซึ่งถือกำเนิดขึ้นในประเทศเอสโตเนียในปี พ.ศ. 2551 ในครั้งนั้น อาสาสมัครกว่า 50,000 คนได้รวมตัวกันเพื่อทำความสะอาดขยะที่ถูกทิ้งอย่างผิดกฎหมายทั่วประเทศให้เสร็จสิ้นภายในเวลาเพียง 5 ชั่วโมง ความสำเร็จอันน่าทึ่งนี้ได้กลายเป็นแรงบันดาลใจและแพร่ขยายไปยังประเทศอื่นๆ ทั่วโลกอย่างรวดเร็ว

จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2561 ได้มีการจัด World Cleanup Day ครั้งแรกอย่างเป็นทางการ ซึ่งประสบความสำเร็จอย่างล้นหลามด้วยจำนวนอาสาสมัครกว่า 18 ล้านคนจาก 157 ประเทศเข้าร่วม นับตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา กิจกรรมนี้ได้จัดขึ้นเป็นประจำทุกปีในวันเสาร์ที่สามของเดือนกันยายน กลายเป็นปรากฏการณ์ที่แสดงให้เห็นถึงพลังของความร่วมมือร่วมใจของมวลมนุษยชาติในการปกป้องและฟื้นฟูสิ่งแวดล้อม

วาระสำคัญปี 2568: มุ่งเน้นแก้ปัญหามลพิษพลาสติก

ในแต่ละปี การรณรงค์ด้านสิ่งแวดล้อมมักจะมีประเด็นที่ถูกให้ความสำคัญเป็นพิเศษ เพื่อให้การขับเคลื่อนเป็นไปในทิศทางเดียวกันและเกิดผลกระทบในวงกว้าง สำหรับปี 2568 ปัญหาขยะพลาสติกได้กลายเป็นวาระสำคัญที่ทุกฝ่ายต้องร่วมมือกันแก้ไขอย่างเร่งด่วน

ความเชื่อมโยงกับวันสิ่งแวดล้อมโลก

วันเก็บขยะโลก ประจำปี 2568 ได้รับแรงผลักดันและสอดคล้องกับธีมของวันสิ่งแวดล้อมโลก (World Environment Day) ซึ่งตรงกับวันที่ 5 มิถุนายน ที่ผ่านมา ภายใต้แนวคิด